-
1 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
2 mieć
( posiadać) to havemieć coś na sobie — to have sth on, to be wearing sth
mam! — ( rozumiem) (I) got it!, ( składać się z czegoś) to have
kwadrat ma cztery boki — a square has four sides, (zmartwienie, trudności, grypę, operację) to have
mieć coś przeciw czemuś — to have sth against sth, ( z różnymi dopełnieniami) to have
mieć ochotę na coś/zrobienie czegoś — to feel like sth/doing sth, ( dla wyrażenia powinności) to be supposed to, to be to
masz spać — you're supposed to be sleeping, ( dla wyrażenia zamiaru) to be going to
nie ma — ( liczba pojedyncza) there's no; ( liczba mnoga) there are no
nie ma co czekać/żałować — there's no use waiting/regretting
cudów nie ma — pot miracles (simply) don't happen ( z imiesłowem biernym)
* * *ipf.1. (oznacza posiadanie, cechę, związek z czymś l. kimś, władzę nad czymś) have, have got; mieć coś na sobie have sth on; masz dużo pieniędzy/czasu you have l. you've got a lot of money/time; mieć niebieskie oczy have blue eyes; czy masz samochód? do you have a car?; have you got a car?; nie mam przy sobie pieniędzy I have l. I've got no money on me; masz przy sobie paszport? do you have your passport with you?; mam pomysł I have an idea; nie mam pojęcia, o czym mówisz I have no idea what you're talking about; mam brata i siostrę I have a brother and a sister; co masz w ręce? what are you holding in your hand?; mieć dużo do zrobienia have a lot to do; mieć coś do powiedzenia have sth to say; mieć coś do dyspozycji have sth at one's disposal; mam sprawę do załatwienia I have some business to do; nie mam na nowy samochód pot. I cannot afford a new car; masz jeszcze pięć minut you still have five minutes; mam teraz wykład I'm lecturing right now; mam gości I am having guests; ona ma kochanka she has a lover.2. ( w różnych utartych zwrotach) mam już dość I've had enough; mieć kogoś/czegoś po dziurki w nosie be fed up with sb/sth; mieć kogoś po swojej stronie have sb on one's side; mieć coś za sobą have sth over; mieć coś z głowy pot. be rid of sth; czy masz coś przeciwko mnie? do you have something against me?; mieć coś komuś za złe hold sth against sb; mieć z kimś/czymś do czynienia deal with sb/sth; mam z kimś na pieńku pot. have a bone to pick with sb; mieć w czubie pot. be tipsy; mieć fioła l. bzika żart. be crazy, have a bee in one's bonnet; mieć coś w nosie pot. not give a hoot about sth; mieć coś w dupie wulg. not give a shit about sth; ona ma to do siebie, że... it is characteristic of her that...; mieć z kimś dziecko have a child with sb; mam cię w garści I have you on toast; mieć kogoś w kieszeni have sb in one's pocket; mieć głos have the floor; mieć znajomości have connections; mieć kogoś/coś na oku keep an eye on sb/sth; mieć coś na sumieniu have sth on one's conscience; mieć coś na uwadze l. w pamięci bear sth in mind; mieć coś na myśli have sth in mind; co masz na myśli? what do you mean?; mieć czelność coś zrobić have the cheek to do sth; mieć czyste ręce have clean hands; mieć czyste/nieczyste sumienie have a clear/guilty conscience; mieć coś pod ręką have sth at hand; mieć coś w zanadrzu have sth up one's sleeve; mieć szczęście/pecha be lucky/unlucky; nie mieć grosza przy duszy be penniless, be broke.3. (choroby, dolegliwości) mieć odrę have measles; mieć kaszel have a cough; mieć zakatarzony nos have a running nose.4. pot. (= uwieść, odbyć stosunek seksualny z) have (sb); czy już ją miałeś? have you had her yet?5. ( w wykrzyknikach) masz! (= proszę!) here you are!; a masz! take this!; masz za swoje get your desert!; mam cię! I got you!; gotcha!; masz ci los! too bad!6. (dane osobiste, wymiary itp.) mam na imię Tomasz my name is Thomas; ile masz lat? how old are you?; ona ma siedemnaście lat she's seventeen years old; ta łódź ma pięć metrów długości this boat is five meters long; mam metr osiemdziesiąt wzrostu I am one hundred and eighty centimeters tall; godzina ma sześćdziesiąt minut there are sixty minutes in an hour; pociąg ma dziesięć minut spóźnienia the train is ten minutes late.7. mieć miejsce happen, occur, take place.8. ( z przeczeniem i zaimkiem) nie mieć co jeść have nothing to eat; nie mam co ze sobą zrobić I don't know what to do with myself; nie mieć gdzie się podziać have no place to go; nie mieć nic do powiedzenia have nothing to say; nie mieć nic do stracenia have nothing to lose.9. (z przeczeniem w trzeciej osobie czasu teraźniejszego: oznacza brak l. nieistnienie) jej tu nie ma she isn't here; nie ma tu nikogo there's nobody here; nie ma co płakać there's no need to cry; it's no use crying; nie ma to jak w domu! (there's) no place like home!; nie ma sprawiedliwości na tym świecie there is no justice in this world; nie ma mnie dla nikogo tell everyone I am out; nie ma deszczu there's no rain; it isn't raining; nie ma jej w domu she's not at home; she's out; nie ma sprawy no problem.10. ( wyraża powinność) be to, be supposed to; co mam teraz zrobić? what am I supposed to do now?; mam wyjechać o czwartej I am to leave at four; to mam być ja? is this supposed to be me?; mam przyjechać czy nie? should I come or not?; czas miał pokazać, że... time was to show that...; co ma wisieć, nie utonie if you're born to be hanged you shall never be drowned.12. (wyraża spełnienie, ukończenie) mieć coś zrobione have sth done; mam zebrane materiały I have some materials collected.13. ( wyraża przypuszczenie) miałbym żałować tego? should I regret it?; gdybym miał wybierać... if I were to chose...ipf.1. (= czuć się) be; jak się masz? how are you?; on ostatnio ma się nie najlepiej he hasn't been well lately; masz się teraz z pyszna you have to pay the devil now.2. ( wyraża stan rzeczy) ma się na deszcz it's going to rain; sprawy tak się mają the things are going like this; this is how the matter stands; dzień ma się ku końcowi the day is drawing to an end.3. (= uważać się) za kogo ty się masz? who do you think you are?4. ( w utartych wyrażeniach) mieć się na baczności przed kimś/czymś beware sb/sth; mieć się ku sobie be attracted to each other; ma się rozumieć sure, certainly, of course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mieć
-
3 władza
-y; f( panowanie) rule, reign; ( oddziaływanie) powersprawować władzę — to wield lub exercise power
* * *f.1. (= rządzenie) rule; reign; być u władzy be in power; dojść do władzy rise to power; odsunąć kogoś od władzy remove sb from power; odzyskać władzę return to power; sprawować władzę yield l. exercise power; walka o władzę power struggle; władza państwowa state; władza polityczna political power.2. (= organ rządzący) authorities; czwarta władza (= media) fourth estate; oddać się w ręce władz surrender to authorities; władza sądownicza the judiciary; władza ustawodawcza the legislature; władza wykonawcza the executive.3. (= moc) power; authority; mieć nad kimś nieograniczoną władzę have unrestricted power over sb; być w pełni władz umysłowych be of sound mind; stracić władzę w nogach lose the use of one's legs.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > władza
-
4 stra|cić
pf Ⅰ vt 1. (przestać mieć) to lose [posadę, ząb, przyjaciół]- stracić bliską osobę to lose sb close- stracić szacunek dla kogoś/czegoś to lose respect for sb/sth- stracić czyjś szacunek to lose sb’s respect- stracić słuch/głos/życie to lose one’s hearing/voice/life- stracić pamięć to lose one’s memory- stracić władzę w nogach/dużo krwi to lose the use of one’s legs/a lot of blood- stracić dobrą figurę to lose one’s figure- stracić kontakt z kimś to lose touch with sb- miejsce pracy straci 100 osób a hundred jobs will be lost- powieść wiele straciła w tłumaczeniu the novel lost a lot in translation- najwięcej stracą rolnicy the biggest losers will be farmers- partia straciła wiele głosów w wyborach the party suffered heavy losses in the election ⇒ tracić2. (zmarnować) to lose- stracić okazję/szansę to miss an opportunity/chance ⇒ tracić3. (wykonać wyrok śmierci) to execute- został skazany na śmierć i stracony he was sentenced to death and executed- został stracony na krześle elektrycznym he was executed by electric chairⅡ vi (stać się gorszym) to lose- okolica wiele straciła the place lost a lot (of its beauty/attraction)- stracił na humorze na wieść o wyniku his spirits sank when he heard the result ⇒ tracićⅢ stracić się przest. (zniknąć) to disappear into thin air, to become lost- stracić się w świecie to be lost to the world■ stracić orientację to lose orientation- stracić energię to run out of steam- stracić głowę to lose one’s head- stracić głowę dla kogoś to fall for sb, to fall head over heels for sb- stracić kogoś/coś z oczu to lose sight of sb/sth- stracić na wadze to lose weight- stracił pięć kilogramów he lost five kilos- stracić panowanie nad pojazdem to lose control of a vehicle- stracić panowanie nad sobą a. nad nerwami to lose one’s composure- stracić poczucie rzeczywistości to lose one’s grip on reality- stracić pokarm a. mleko to lose one’s milk- stracić rozum to lose one’s mind- stracić serce do kogoś/czegoś to be disillusioned with sb/sth- stracić się z oczu to lose sight of each other- stracić w czyichś oczach to go down in sb’s estimation- stracić wątek to lose the thread- niech stracę easy come, easy go!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stra|cić
См. также в других словарях:
mieć kogoś w kieszeni — Mieć nad kimś kontrolę lub władzę Eng. To have control over someone … Słownik Polskiego slangu
władza — ż II, DCMs. władzadzy 1. blm «prawo rządzenia państwem, panowanie, rządzenie; stosunek społeczny między dwiema grupami, polegający na tym, że jedna z grup może w sposób trwały oddziaływać na postępowanie grupy drugiej w realizacji zadań… … Słownik języka polskiego
pan — m IV, DB. a, CMs. u, W. pannie; lm M. owie, DB. ów 1. «mężczyzna; często także o mężczyźnie eleganckim, wykształconym» Starszy pan. Eleganccy panowie. Pan w średnim wieku. Przyszedł jakiś pan. 2. «forma grzecznościowa używana przy zwracaniu się… … Słownik języka polskiego
pan — 1. Być panem położenia, sytuacji «być osobą, od której w danej chwili coś zależy»: Jagiełło doskonale rozumiał, że te dwie wielkie, niesłychanie bogate republiki kupieckie stanowią szczebel do ostatecznego zwycięstwa na wschodzie. Kto nimi… … Słownik frazeologiczny
władza — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IIc, blm, {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} prawo rządzenia, rozporządzania kimś, narzucania komuś swojej woli; panowanie, rządy nad kimś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Władza najwyższa. Władza… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dusza — ż II, DCMs. duszaszy; lm D. dusz 1. «ogół właściwości, dyspozycji psychicznych człowieka, władze duchowe człowieka; psychika, świadomość» Hart, moc, wielkość duszy. Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną do tych pagórków leśnych, do tych łąk… … Słownik języka polskiego
życie — n I, blm 1. «stan organizmu polegający na nieprzerwanym ciągu biochemicznych procesów przemiany materii i energii, związanych z wymianą materii i energii z otoczeniem, charakteryzujący się tym, że organizm odżywia się, oddycha, wydala zbędne… … Słownik języka polskiego
postawić — dk VIa, postawićwię, postawićwisz, postawićstaw, postawićwił, postawićwiony 1. «stawiając umieścić gdzieś jakąś rzecz (rzadziej osobę) we właściwej dla niej pozycji; ustawić» Postawić wazon z kwiatami na stole. Postawić laskę w kącie. Postawić… … Słownik języka polskiego
rządzić — ndk VIa, rządzićdzę, rządzićdzisz, rządź, rządzićdził, rządzićdzony 1. «sprawować rządy, mieć władzę, panować nad kimś, nad czymś, władać, kierować kimś albo czymś; zarządzać, rozporządzać czymś» Rządzić mądrze, sprawnie, sprawiedliwie,… … Słownik języka polskiego
panować — ndk IV, panowaćnuję, panowaćnujesz, panowaćnuj, panowaćował 1. «być władcą, panem kraju; władać, królować» Dynastia Burbonów panowała w Hiszpanii. ∆ hist. Dom panujący «rządząca dynastia, rodzina panującego władcy» przen. Lew panował wśród… … Słownik języka polskiego
rozkaz — m IV, D. u, Ms. rozkazzie; lm M. y 1. «polecenie wykonania czegoś wydane przez osobę uprawnioną do tego lub mającą nad kimś przewagę» Rozkaz dowódcy. Dostać, otrzymać, wydać rozkaz (marszu a. do marszu). Łamać rozkazy. Posłuchać rozkazu, słuchać… … Słownik języka polskiego
